ΑΝΙΕΡΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ, Toυ Βασίλη Βιλιάρδου*

Share This To YourBlog.biz

Ο υπουργός οικονομικών της Γερμανίας, ο οποίος υποθέτουμε ότι δεν μπορεί να χαρακτηριστεί φιλέλληνας ή φιλαλήθης, πόσο μάλλον αντικειμενικός και μη εμπαθής, ανακοίνωσε πως για την κρίση της Ισπανίας φταίει η Ελλάδα - η χώρα με ένα από τα χαμηλότερα συνολικά χρέη (δημόσιο και ιδιωτικό) της δύσης, η οποία δυστυχώς ευρίσκεται στο επίκεντρο της αμερικανογερμανικής διαμάχης (κατά κακή μας τύχη, αδυνατεί να τη χειριστεί σωστά η πολιτική μας ηγεσία, ελλείψει ικανοτήτων και ανιδιοτέλειας). 

Για την διευκόλυνση της εξαγωγής ιδίων συμπερασμάτων, παραθέτουμε μέρος από δύο προηγούμενα άρθρα μας: 


Η ευρωπαϊκή τραγωδία


Το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ευρωζώνης αυτή τι στιγμή είναι η Ισπανία – επειδή, όπως υπολογίζεται από τους διεθνείς οίκους, το δημόσιο, τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις της χρωστούν περί τα 3,1 τρις € - ένα γιγαντιαίο ποσόν, το οποίο αντιστοιχεί στο τριπλάσιο σχεδόν του ΑΕΠ της. Η αιτία του δράματος είναι η ραγδαία ανάπτυξη, στηριζόμενη σχεδόν αποκλειστικά στον κατασκευαστικό τομέα (φούσκα ακινήτων), η οποία διήρκεσε πάνω από τα δεκαπέντε τελευταία χρόνια (αυτό συμβαίνει σήμερα στην Τουρκία). 


Όπως οι Ιρλανδοί και οι Αμερικανοί, έτσι και οι Ισπανοί εμπιστεύθηκαν τις συνεχώς αυξανόμενες τιμές των ακινήτων, τα οποία χρηματοδοτούταν από τις τράπεζες με χαμηλά επιτόκια, καθώς επίσης με υπερτιμολογημένες εγγυήσεις (ενυπόθηκα δάνεια χαμηλής εξασφάλισης). Τέλη του 2011 λοιπόν τα δάνεια των νοικοκυριών πλησίαζαν το 1 τρις € - περισσότερα από το δημόσιο χρέος της χώρας. 


Παράλληλα, οι κατασκευαστικές επιχειρήσεις της Ισπανίας, εκμεταλλευόμενες επίσης τη φούσκα των ακινήτων στη χώρα τους, αγόραζαν ξένες εταιρείες, ιδίως στο χώρο των υποδομών, δαπανώντας τεράστια ποσά – τα οποία δανείζονταν από τις ισπανικές τράπεζες, με εξαιρετικά συμφέρουσες συνθήκες. 


Για παράδειγμα, ο πρόεδρος της Ρεάλ Μαδρίτης, ο οποίος ελέγχει την κατασκευαστική εταιρεία ACS, εξαγόρασε για περισσότερα από 2 δις € τη γερμανική ανταγωνίστρια του επιχείρηση - τη γνωστή μας Hochtief. Από την άλλη πλευρά, ο όμιλος έργων υποδομής Abertis εξαγόρασε το 7% της ανταγωνίστριας του ιταλικής εταιρείας Atlantia, ενώ ελέγχει ταυτόχρονα 1.500 χιλ. του γαλλικού δικτύου εθνικών οδών (πηγή: MM). 


Στην Ferrovial, στο νούμερο τρία της ισπανικής κατασκευαστικής βιομηχανίας, ανήκουν εθνικοί οδοί στις Η.Π.Α. και στον Καναδά – ενώ συμμετέχει έναντι 10 δις € στη βρετανική ΒΑΑ, η οποία ελέγχει, μεταξύ άλλων, αεροδρόμια στη Γλασκόβη, στο Λονδίνο και στο Εδιμβούργο. Συνολικά, οι τέσσερις μεγαλύτερες κατασκευαστικές επιχειρήσεις της Ισπανίας έχουν χρέη ύψους 87,4 δις € - περί το εφταπλάσιο των ιδίων κεφαλαίων τους. 


Υπολογίζεται ότι, το σύνολο των χρεών των μεγάλων επιχειρήσεων της Ισπανίας υπερβαίνει το 1,5 τρις € - είναι δηλαδή σχεδόν διπλάσιο από το δημόσιο χρέος της χώρας. Κατ’ επακόλουθο, η επιβάρυνση του τραπεζικού τομέα είναι τόσο μεγάλη, ώστε είναι πλέον αδύνατη η χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων – γεγονός που δεν επιτρέπει καμία ελπίδα ανάπτυξης. 


Ο ευρωπαϊκός Αρμαγεδδώνας


Το πρόβλημα των τραπεζών, η πραγματική δηλαδή αιτία της κρίση της Δύσης (κρύβεται σκόπιμα πίσω από την Ελληνική κρίση χρέους), φαίνεται σήμερα πολύ πιο καθαρά στην Ισπανία - η οποία είτε θα οδηγηθεί άμεσα κάτω από την «ασπίδα προστασίας» της Ευρωζώνης, είτε θα υιοθετήσει το εθνικό της νόμισμα. Η επαναφορά της πεσέτας θεωρείται ως ένα πολύ πιθανό ενδεχόμενο, επειδή η χώρα αφενός μεν είναι υπερήφανη, αφετέρου δε διαθέτει μία σχετικά σημαντική βιομηχανική υποδομή - ενώ η ισοτιμία του ευρώ είναι σχεδόν απαγορευτική για τις εξαγωγές της (κυρίως στη Λατινική Αμερική). 


Εκτός αυτού, η ασπίδα του ευρώ είναι μάλλον μικρή για το μέγεθός της Ισπανίας, ενώ η κυβέρνηση της δεν θέλει να καταλήξει στα νύχια του ΔΝΤ - θεωρώντας, πολύ σωστά, εντελώς αποτυχημένες τις «συνταγές» του στην Ελλάδα, στην Πορτογαλία και στην Ιρλανδία. 


Παρά το ότι λοιπόν η Ευρωζώνη επιμένει στη συνήθη «στρατηγική των ψεμάτων» (άρνηση των συζητήσεων με το ΔΝΤ κλπ.), η Ισπανία είναι αδύνατον να διαχειριστεί την τεράστια κρίση του τραπεζικού της συστήματος, με δικά της μέσα. Πόσο μάλλον όταν εντός του 2012 οι πληρωμές αποκλειστικά και μόνο των τόκων για το δημόσιο χρέος της, υπολογίζονται στο αστρονομικό ποσόν των 30 δις € - με τις ανάγκες ανακεφαλαίωσης των τραπεζών της να ξεπερνούν, αρκετά ίσως, τα 200 δις €. 


Παράλληλα φυσικά υπάρχουν εξαιρετικά μεγάλες ανάγκες χρηματοδότησης των υπερχρεωμένων δήμων της, καθώς επίσης των ελλειμμάτων του τακτικού προϋπολογισμού της - τα οποία συνεχίζουν να αυξάνονται με μεγάλο ρυθμό (συνολικά πρέπει να αντλήσει από τις αγορές 180 δις € το 2012, για την πληρωμή των τοκοχρεολυσίων, χωρίς τη χρηματοδότηση των τραπεζών και των δήμων). 


Με τα επιτόκια δανεισμού της Ισπανίας να έχουν φθάσει στο 7%, με τα CDS να αυξάνονται συνεχώς και με τις εκροές των καταθέσεων των Πολιτών της να εντείνονται καθημερινά (Πίνακας Ι), οι αποφάσεις της ισπανικής κυβέρνησης δεν μπορούν να καθυστερήσουν για πολύ χρόνο ακόμη.








*Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι συγγραφέας, οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Έχει εκδώσει πρόσφατα τρία βιβλία της σειράς «Η κρίση των κρίσεων» (διάθεση με παραγγελία στο kb@kbanalysis.com).

Ο υπουργός οικονομικών της Γερμανίας, ο οποίος υποθέτουμε ότι δεν μπορεί να χαρακτηριστεί φιλέλληνας ή φιλαλήθης, πόσο μάλλον αντικειμενικός και μη εμπαθής, ανακοίνωσε πως για την κρίση της Ισπανίας φταίει η Ελλάδα - η χώρα με ένα από τα χαμηλότερα συνολικά χρέη (δημόσιο και ιδιωτικό) της δύσης, η οποία δυστυχώς ευρίσκεται στο επίκεντρο της αμερικανογερμανικής διαμάχης (κατά κακή μας τύχη, αδυνατεί να τη χειριστεί σωστά η πολιτική μας ηγεσία, ελλείψει ικανοτήτων και ανιδιοτέλειας). 

Για την διευκόλυνση της εξαγωγής ιδίων συμπερασμάτων, παραθέτουμε μέρος από δύο προηγούμενα άρθρα μας: 


Η ευρωπαϊκή τραγωδία


Το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ευρωζώνης αυτή τι στιγμή είναι η Ισπανία – επειδή, όπως υπολογίζεται από τους διεθνείς οίκους, το δημόσιο, τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις της χρωστούν περί τα 3,1 τρις € - ένα γιγαντιαίο ποσόν, το οποίο αντιστοιχεί στο τριπλάσιο σχεδόν του ΑΕΠ της. Η αιτία του δράματος είναι η ραγδαία ανάπτυξη, στηριζόμενη σχεδόν αποκλειστικά στον κατασκευαστικό τομέα (φούσκα ακινήτων), η οποία διήρκεσε πάνω από τα δεκαπέντε τελευταία χρόνια (αυτό συμβαίνει σήμερα στην Τουρκία). 


Όπως οι Ιρλανδοί και οι Αμερικανοί, έτσι και οι Ισπανοί εμπιστεύθηκαν τις συνεχώς αυξανόμενες τιμές των ακινήτων, τα οποία χρηματοδοτούταν από τις τράπεζες με χαμηλά επιτόκια, καθώς επίσης με υπερτιμολογημένες εγγυήσεις (ενυπόθηκα δάνεια χαμηλής εξασφάλισης). Τέλη του 2011 λοιπόν τα δάνεια των νοικοκυριών πλησίαζαν το 1 τρις € - περισσότερα από το δημόσιο χρέος της χώρας. 


Παράλληλα, οι κατασκευαστικές επιχειρήσεις της Ισπανίας, εκμεταλλευόμενες επίσης τη φούσκα των ακινήτων στη χώρα τους, αγόραζαν ξένες εταιρείες, ιδίως στο χώρο των υποδομών, δαπανώντας τεράστια ποσά – τα οποία δανείζονταν από τις ισπανικές τράπεζες, με εξαιρετικά συμφέρουσες συνθήκες. 


Για παράδειγμα, ο πρόεδρος της Ρεάλ Μαδρίτης, ο οποίος ελέγχει την κατασκευαστική εταιρεία ACS, εξαγόρασε για περισσότερα από 2 δις € τη γερμανική ανταγωνίστρια του επιχείρηση - τη γνωστή μας Hochtief. Από την άλλη πλευρά, ο όμιλος έργων υποδομής Abertis εξαγόρασε το 7% της ανταγωνίστριας του ιταλικής εταιρείας Atlantia, ενώ ελέγχει ταυτόχρονα 1.500 χιλ. του γαλλικού δικτύου εθνικών οδών (πηγή: MM). 


Στην Ferrovial, στο νούμερο τρία της ισπανικής κατασκευαστικής βιομηχανίας, ανήκουν εθνικοί οδοί στις Η.Π.Α. και στον Καναδά – ενώ συμμετέχει έναντι 10 δις € στη βρετανική ΒΑΑ, η οποία ελέγχει, μεταξύ άλλων, αεροδρόμια στη Γλασκόβη, στο Λονδίνο και στο Εδιμβούργο. Συνολικά, οι τέσσερις μεγαλύτερες κατασκευαστικές επιχειρήσεις της Ισπανίας έχουν χρέη ύψους 87,4 δις € - περί το εφταπλάσιο των ιδίων κεφαλαίων τους. 


Υπολογίζεται ότι, το σύνολο των χρεών των μεγάλων επιχειρήσεων της Ισπανίας υπερβαίνει το 1,5 τρις € - είναι δηλαδή σχεδόν διπλάσιο από το δημόσιο χρέος της χώρας. Κατ’ επακόλουθο, η επιβάρυνση του τραπεζικού τομέα είναι τόσο μεγάλη, ώστε είναι πλέον αδύνατη η χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων – γεγονός που δεν επιτρέπει καμία ελπίδα ανάπτυξης. 


Ο ευρωπαϊκός Αρμαγεδδώνας


Το πρόβλημα των τραπεζών, η πραγματική δηλαδή αιτία της κρίση της Δύσης (κρύβεται σκόπιμα πίσω από την Ελληνική κρίση χρέους), φαίνεται σήμερα πολύ πιο καθαρά στην Ισπανία - η οποία είτε θα οδηγηθεί άμεσα κάτω από την «ασπίδα προστασίας» της Ευρωζώνης, είτε θα υιοθετήσει το εθνικό της νόμισμα. Η επαναφορά της πεσέτας θεωρείται ως ένα πολύ πιθανό ενδεχόμενο, επειδή η χώρα αφενός μεν είναι υπερήφανη, αφετέρου δε διαθέτει μία σχετικά σημαντική βιομηχανική υποδομή - ενώ η ισοτιμία του ευρώ είναι σχεδόν απαγορευτική για τις εξαγωγές της (κυρίως στη Λατινική Αμερική). 


Εκτός αυτού, η ασπίδα του ευρώ είναι μάλλον μικρή για το μέγεθός της Ισπανίας, ενώ η κυβέρνηση της δεν θέλει να καταλήξει στα νύχια του ΔΝΤ - θεωρώντας, πολύ σωστά, εντελώς αποτυχημένες τις «συνταγές» του στην Ελλάδα, στην Πορτογαλία και στην Ιρλανδία. 


Παρά το ότι λοιπόν η Ευρωζώνη επιμένει στη συνήθη «στρατηγική των ψεμάτων» (άρνηση των συζητήσεων με το ΔΝΤ κλπ.), η Ισπανία είναι αδύνατον να διαχειριστεί την τεράστια κρίση του τραπεζικού της συστήματος, με δικά της μέσα. Πόσο μάλλον όταν εντός του 2012 οι πληρωμές αποκλειστικά και μόνο των τόκων για το δημόσιο χρέος της, υπολογίζονται στο αστρονομικό ποσόν των 30 δις € - με τις ανάγκες ανακεφαλαίωσης των τραπεζών της να ξεπερνούν, αρκετά ίσως, τα 200 δις €. 


Παράλληλα φυσικά υπάρχουν εξαιρετικά μεγάλες ανάγκες χρηματοδότησης των υπερχρεωμένων δήμων της, καθώς επίσης των ελλειμμάτων του τακτικού προϋπολογισμού της - τα οποία συνεχίζουν να αυξάνονται με μεγάλο ρυθμό (συνολικά πρέπει να αντλήσει από τις αγορές 180 δις € το 2012, για την πληρωμή των τοκοχρεολυσίων, χωρίς τη χρηματοδότηση των τραπεζών και των δήμων). 


Με τα επιτόκια δανεισμού της Ισπανίας να έχουν φθάσει στο 7%, με τα CDS να αυξάνονται συνεχώς και με τις εκροές των καταθέσεων των Πολιτών της να εντείνονται καθημερινά (Πίνακας Ι), οι αποφάσεις της ισπανικής κυβέρνησης δεν μπορούν να καθυστερήσουν για πολύ χρόνο ακόμη.








*Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι συγγραφέας, οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Έχει εκδώσει πρόσφατα τρία βιβλία της σειράς «Η κρίση των κρίσεων» (διάθεση με παραγγελία στο kb@kbanalysis.com).