Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΧΙΤΛΕΡ: Παρά το ότι υπάρχουν πολλοί οι οποίοι ισχυρίζονται ότι, οι βάσεις του φασισμού (εθνικοσοσιαλισμού) τοποθετήθηκαν από τον υπερπληθωρισμό του 1924 της Γερμανίας, η αλήθεια είναι πως η λιτότητα, καθώς επίσης η ύφεση σε περιβάλλον σταθερής ισοτιμίας, ήταν αυτά πού οδήγησαν το Χίτλερ στην εξουσία.
Ειδικότερα, μετά τον υπερπληθωρισμό, η Γερμανία υιοθέτησε τον κανόνα του χρυσού - με την ελπίδα ότι θα κέρδιζε την αξιοπιστία της και θα ήταν περισσότερο ελκυστική για τους επενδυτές. Η στρατηγική της απέδωσε, με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι εισροές κεφαλαίων από το εξωτερικό.
Υπήρχε όμως και η αντίθετη πλευρά του νομίσματος: η ανάπτυξη της οικονομίας, κυρίως με την κατασκευή πανάκριβων έργων υποδομής, οδήγησε σε υπερβολικές αυξήσεις μισθών, οι οποίες δεν ήταν ανάλογες με την παραγωγικότητα των εργαζομένων. Με αυτόν τον τρόπο έχασε η Δημοκρατία της Βαϊμάρης, τέλη του 1920, την ανταγωνιστικότητα της – με αποτέλεσμα να σταματήσουν οι εισροές κεφαλαίων και να οδηγηθεί στην παγίδα του χρέους.
Αναλυτικότερα, επειδή η Γερμανία ήταν δεσμευμένη στον κανόνα του χρυσού, έπρεπε να υιοθετεί συνεχώς νέα μέτρα εσωτερικής υποτίμησης (μειώσεις μισθών, αυξήσεις φόρων κλπ.) – εις βάρος φυσικά της μικρομεσαίας, αστικής τάξης, όπως συνήθως συμβαίνει, αφού αυτή αποτελεί την πλειοψηφία των φορολογουμένων. Παράλληλα, τόσο οι ξένοι επενδυτές, όσο και οι ίδιοι οι Γερμανοί, απέσυραν τις καταθέσεις τους – με αποτέλεσμα να χρεοκοπήσουν οι τράπεζες, καθώς επίσης να αναγκασθούν να εκποιήσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία, σε εξευτελιστικές τιμές.
Η κρίση εξελίχθηκε τελικά σε μία ήττα της Δημοκρατίας – αφού η αντίδραση των δημοκρατικών κομμάτων ήταν η δειλή «απόδραση» τους από την πολιτική υπευθυνότητα, σε μία εποχή μεγάλων οικονομικών αναταράξεων. Η τελευταία κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, η οποία στηρίχθηκε σε κοινοβουλευτική πλειοψηφία, κατέρρευσε το Μάρτιο του 1930 – κάτω από το βάρος ενός οικονομικού διλήμματος.
Οι ομοιότητες της Γερμανίας εκείνης της εποχής με την Ελλάδα του σήμερα είναι φανερές – επίσης με τις υπόλοιπες χώρες του Νότου, τις «Ευρωπαϊκές Δημοκρατίες της Βαϊμάρης», στις οποίες είναι πολύ πιθανόν να τοποθετούνται οι βάσεις ενός νέου απολυταρχισμού. Ας ελπίσουμε ότι, η πολιτική της υφεσιακής λιτότητας εντός της νομισματικής ένωσης (όπου ο κανόνας του χρυσού έχει αντικατασταθεί με τις σταθερές ισοτιμίες των «τοπικών ευρώ» με το κοινό νόμισμα), δεν «επωάζει» νέους Χίτλερ – αν και δυστυχώς φαίνεται πως η Γερμανία δεν έχει απολύτως τίποτα διδαχθεί από την Ιστορία της.
Βασίλης Βιλιάρδος
οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.
Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΧΙΤΛΕΡ: Παρά το ότι υπάρχουν πολλοί οι οποίοι ισχυρίζονται ότι, οι βάσεις του φασισμού (εθνικοσοσιαλισμού) τοποθετήθηκαν από τον υπερπληθωρισμό του 1924 της Γερμανίας, η αλήθεια είναι πως η λιτότητα, καθώς επίσης η ύφεση σε περιβάλλον σταθερής ισοτιμίας, ήταν αυτά πού οδήγησαν το Χίτλερ στην εξουσία.
Ειδικότερα, μετά τον υπερπληθωρισμό, η Γερμανία υιοθέτησε τον κανόνα του χρυσού - με την ελπίδα ότι θα κέρδιζε την αξιοπιστία της και θα ήταν περισσότερο ελκυστική για τους επενδυτές. Η στρατηγική της απέδωσε, με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι εισροές κεφαλαίων από το εξωτερικό.
Υπήρχε όμως και η αντίθετη πλευρά του νομίσματος: η ανάπτυξη της οικονομίας, κυρίως με την κατασκευή πανάκριβων έργων υποδομής, οδήγησε σε υπερβολικές αυξήσεις μισθών, οι οποίες δεν ήταν ανάλογες με την παραγωγικότητα των εργαζομένων. Με αυτόν τον τρόπο έχασε η Δημοκρατία της Βαϊμάρης, τέλη του 1920, την ανταγωνιστικότητα της – με αποτέλεσμα να σταματήσουν οι εισροές κεφαλαίων και να οδηγηθεί στην παγίδα του χρέους.
Αναλυτικότερα, επειδή η Γερμανία ήταν δεσμευμένη στον κανόνα του χρυσού, έπρεπε να υιοθετεί συνεχώς νέα μέτρα εσωτερικής υποτίμησης (μειώσεις μισθών, αυξήσεις φόρων κλπ.) – εις βάρος φυσικά της μικρομεσαίας, αστικής τάξης, όπως συνήθως συμβαίνει, αφού αυτή αποτελεί την πλειοψηφία των φορολογουμένων. Παράλληλα, τόσο οι ξένοι επενδυτές, όσο και οι ίδιοι οι Γερμανοί, απέσυραν τις καταθέσεις τους – με αποτέλεσμα να χρεοκοπήσουν οι τράπεζες, καθώς επίσης να αναγκασθούν να εκποιήσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία, σε εξευτελιστικές τιμές.
Η κρίση εξελίχθηκε τελικά σε μία ήττα της Δημοκρατίας – αφού η αντίδραση των δημοκρατικών κομμάτων ήταν η δειλή «απόδραση» τους από την πολιτική υπευθυνότητα, σε μία εποχή μεγάλων οικονομικών αναταράξεων. Η τελευταία κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, η οποία στηρίχθηκε σε κοινοβουλευτική πλειοψηφία, κατέρρευσε το Μάρτιο του 1930 – κάτω από το βάρος ενός οικονομικού διλήμματος.
Οι ομοιότητες της Γερμανίας εκείνης της εποχής με την Ελλάδα του σήμερα είναι φανερές – επίσης με τις υπόλοιπες χώρες του Νότου, τις «Ευρωπαϊκές Δημοκρατίες της Βαϊμάρης», στις οποίες είναι πολύ πιθανόν να τοποθετούνται οι βάσεις ενός νέου απολυταρχισμού. Ας ελπίσουμε ότι, η πολιτική της υφεσιακής λιτότητας εντός της νομισματικής ένωσης (όπου ο κανόνας του χρυσού έχει αντικατασταθεί με τις σταθερές ισοτιμίες των «τοπικών ευρώ» με το κοινό νόμισμα), δεν «επωάζει» νέους Χίτλερ – αν και δυστυχώς φαίνεται πως η Γερμανία δεν έχει απολύτως τίποτα διδαχθεί από την Ιστορία της.
Βασίλης Βιλιάρδος
οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου