Μεταφέρεται στην Ανατολική Μεσόγειο η ιρανική κρίση;

Share This To YourBlog.biz

Του Κώστα Ράπτη

Η αποτυχία της δεύτερης αποστολής στο Ιράν κλιμακίου της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), στην οποία απαγορεύθηκε η είσοδος σε στρατιωτική εγκατάσταση, φέρνει και πάλι στο προσκήνιο την πιθανότητα κλιμάκωσης της έντασης σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.

Σε μία συγκυρία κατά την οποία ο αμερικανός υπουργός Άμυνας Λίον Πανέτα και ο επικεφαλής της DIA διατυπώνουν δημοσίως τις εκτιμήσεις ότι το Ιράν δεν προχωρά στην κατασκευή πυρηνικού όπλου, ενώ φιλοϊσραηλινοί γερουσιαστές καταθέτουν ψήφισμα με το οποίο αποκρούεται η πολιτική της απλής ανάσχεσης της πυρηνικής ικανότητας του Ιράν, το ενδεχόμενο ενός μονομερούς πλήγματος του Ισραήλ στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις κυριαρχεί. Χαρακτηριστική από αυτή την άποψη είναι η προειδοποίηση του Ρώσου υφυπουργού Εξωτερικών Γκενάντι Γκατίλοφ: «Κάθε στρατιωτικό σενάριο εναντίον του Ιράν θα είναι καταστροφικό για την περιοχή και αναμφίβολα για το σύστημα των διεθνών σχέσεων στο σύνολό του. Γι΄ αυτό ελπίζω ότι το Ισραήλ κατανοεί όλες τις συνέπειες».


Ωστόσο, πολλαπλασιάζονται παράλληλα και οι πιθανότητες «εξαγωγής» της απειλούμενης σύγκρουσης πέραν του Περσικού Κόλπου, και μάλιστα στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ήδη το Σάββατο, πλοία του 18ου Στόλου του Ιρανικού Πολέμου Ναυτικού έδεσαν στο λιμάνι της Ταρτούς στη Συρία, για την πραγματοποίηση κοινών ναυτικών ασκήσεων βάσει των υφιστάμενων συμφωνιών Δαμασκού-Τεχεράνης. Το μήνυμα είναι πολλαπλό: το Ιράν όχι μόνο δεν αναδιπλώνεται μπροστά στην πίεση που δέχεται από τη Δύση, αλλά και σπεύδει να δώσει χείρα βοηθείας στο καθεστώς τους Μπασάρ αλ Άσαντ, τη στιγμή της πιο μεγάλης δοκιμασίας του, διασυνδέοντας ευθέως τις δύο κρίσεις σε ένα ευρύτατο «μέτωπο».

Υπενθυμίζεται ότι η Ταρτούς φιλοξενεί επίσης τη μοναδική ναυτική βάση που διαθέτει εκτός της επικράτειάς της η Ρωσία, η οποία και έχει ήδη ασκήσει βέτο από κοινού με την Κίνα στο σχέδιο ψηφίσματος που κατέθεσαν αραβικές και δυτικές χώρες στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και το οποίο, κατά την άποψη Μόσχας και Πεκίνο, άφηνε ανοικτό το ενδεχόμενο επανάληψης του «λιβυκού σεναρίου».

Επιπλέον, το Ιράν είναι ο μεσολαβητής τον οποίο έχει προτείνει η Συρία προς την Τουρκία κατά τη διαπραγμάτευση που φέρεται να διεξάγεται για την απελευθέρωση 40 Τούρκων πρακτόρων που έχουν συλληφθεί επί συριακού εδάφους, με αντάλλαγμα προφανώς τον τερματισμό της τροφοδοσίας των ένοπλων Σύρων αντικαθεστωτικών από τουρκικής πλευράς. Παράλληλα, οι σιιτικές οργανώσεις Αμάλ και Χεζμπολλάχ του Λιβάνου διακήρυξαν την υποστήριξή τους στη Συρία και το Ιράν, ενώ ο ηγέτης της τελευταίας Χασάν Νασράλλα για πρώτη φορά παραδέχθηκε δημόσια στις αρχές του μηνός την παντοία υποστήριξη που έχει λάβει την τελευταία 30ετία από την Τεχεράνη.

Είναι κρίσιμο το να υπογραμμισθεί το ότι ούτε το Ισραήλ ούτε οι ΗΠΑ επιχείρησαν με οποιονδήποτε τρόπο να παρεμποδίσουν τις κινήσεις του ιρανικού ναυτικού, ενώ δηλωτικό των νέων δεδομένων στην περιοχή είναι το ότι οι αρχές της Αιγύπτου (ήτοι το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο , που διαδέχθηκε τον Χόσνι Μουμπάρακ) επέτρεψαν τη διέλευση της ιρανικής ναυτικής μοίρας από τη Διώρυγα του Σουέζ, κάτι που δεν είχε ξανασυμβεί επί δεκαετίες μέχρι πέρσι. Υπενθυμίζεται ότι η Αίγυπτος βρίσκεται σε μία μακρά και ασαφή προεκλογική περίοδο για την ανάδειξη προέδρου (όπως και το Ιράν που διεξάγει βουλευτικές εκλογές τον Μάρτιο, στον απόηχο του πολέμου εξουσίας μεταξύ του αγιατολλάχ Χαμανεϊ και του προέδρου Αχμαντινετζάντ τους τελευταίους μήνες).

Επιπλέον, η Αίγυπτος ταλαντεύεται ανάμεσα στη διάθεσή της να μη θεωρείται πλέον «δεδομένη» και την όλο και μεγαλύτερη εξάρτησή της (σε συνθήκες ακραίας οικονομικής κρίσης) από τη βοήθεια των πετρελαιοπαραγωγών μοναρχιών (και μεγάλων περιφερειακών ανταγωνιστών του Ιράν) στον Περσικό Κόλπο. Ας συμπληρωθεί ότι το Κάιρο απειλείται επίσης με διακοπή της αμερικανικής βοήθειας (ύψους 1,3 τρις. ετησίως), σε αντίποινα για τις μαζικές διώξεις που έχουν ασκηθεί εναντίον δεκάδων αμερικανικών και άλλων μη κυβερνητικών οργανώσεων για «επέμβαση στα εσωτερικά της Αιγύπτου» - καθώς τα κατάλοιπα του καθεστώτος Μουμπάρακ αρέσκονται να αποδίδουν στην ξένη ανάμιξη την αναταραχή στη χώρα. Όσο για τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, τη μεγάλη νικήτρια των αιγυπτιακών βουλευτικών εκλογών, ζητά την ακύρωση των Συμφωνιών του Καμπ Ντέιβιντ με το Ισραήλ, σε περίπτωση διακοπής της αμερικανικής βοήθειας.

Του Κώστα Ράπτη

Η αποτυχία της δεύτερης αποστολής στο Ιράν κλιμακίου της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), στην οποία απαγορεύθηκε η είσοδος σε στρατιωτική εγκατάσταση, φέρνει και πάλι στο προσκήνιο την πιθανότητα κλιμάκωσης της έντασης σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.

Σε μία συγκυρία κατά την οποία ο αμερικανός υπουργός Άμυνας Λίον Πανέτα και ο επικεφαλής της DIA διατυπώνουν δημοσίως τις εκτιμήσεις ότι το Ιράν δεν προχωρά στην κατασκευή πυρηνικού όπλου, ενώ φιλοϊσραηλινοί γερουσιαστές καταθέτουν ψήφισμα με το οποίο αποκρούεται η πολιτική της απλής ανάσχεσης της πυρηνικής ικανότητας του Ιράν, το ενδεχόμενο ενός μονομερούς πλήγματος του Ισραήλ στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις κυριαρχεί. Χαρακτηριστική από αυτή την άποψη είναι η προειδοποίηση του Ρώσου υφυπουργού Εξωτερικών Γκενάντι Γκατίλοφ: «Κάθε στρατιωτικό σενάριο εναντίον του Ιράν θα είναι καταστροφικό για την περιοχή και αναμφίβολα για το σύστημα των διεθνών σχέσεων στο σύνολό του. Γι΄ αυτό ελπίζω ότι το Ισραήλ κατανοεί όλες τις συνέπειες».


Ωστόσο, πολλαπλασιάζονται παράλληλα και οι πιθανότητες «εξαγωγής» της απειλούμενης σύγκρουσης πέραν του Περσικού Κόλπου, και μάλιστα στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ήδη το Σάββατο, πλοία του 18ου Στόλου του Ιρανικού Πολέμου Ναυτικού έδεσαν στο λιμάνι της Ταρτούς στη Συρία, για την πραγματοποίηση κοινών ναυτικών ασκήσεων βάσει των υφιστάμενων συμφωνιών Δαμασκού-Τεχεράνης. Το μήνυμα είναι πολλαπλό: το Ιράν όχι μόνο δεν αναδιπλώνεται μπροστά στην πίεση που δέχεται από τη Δύση, αλλά και σπεύδει να δώσει χείρα βοηθείας στο καθεστώς τους Μπασάρ αλ Άσαντ, τη στιγμή της πιο μεγάλης δοκιμασίας του, διασυνδέοντας ευθέως τις δύο κρίσεις σε ένα ευρύτατο «μέτωπο».

Υπενθυμίζεται ότι η Ταρτούς φιλοξενεί επίσης τη μοναδική ναυτική βάση που διαθέτει εκτός της επικράτειάς της η Ρωσία, η οποία και έχει ήδη ασκήσει βέτο από κοινού με την Κίνα στο σχέδιο ψηφίσματος που κατέθεσαν αραβικές και δυτικές χώρες στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και το οποίο, κατά την άποψη Μόσχας και Πεκίνο, άφηνε ανοικτό το ενδεχόμενο επανάληψης του «λιβυκού σεναρίου».

Επιπλέον, το Ιράν είναι ο μεσολαβητής τον οποίο έχει προτείνει η Συρία προς την Τουρκία κατά τη διαπραγμάτευση που φέρεται να διεξάγεται για την απελευθέρωση 40 Τούρκων πρακτόρων που έχουν συλληφθεί επί συριακού εδάφους, με αντάλλαγμα προφανώς τον τερματισμό της τροφοδοσίας των ένοπλων Σύρων αντικαθεστωτικών από τουρκικής πλευράς. Παράλληλα, οι σιιτικές οργανώσεις Αμάλ και Χεζμπολλάχ του Λιβάνου διακήρυξαν την υποστήριξή τους στη Συρία και το Ιράν, ενώ ο ηγέτης της τελευταίας Χασάν Νασράλλα για πρώτη φορά παραδέχθηκε δημόσια στις αρχές του μηνός την παντοία υποστήριξη που έχει λάβει την τελευταία 30ετία από την Τεχεράνη.

Είναι κρίσιμο το να υπογραμμισθεί το ότι ούτε το Ισραήλ ούτε οι ΗΠΑ επιχείρησαν με οποιονδήποτε τρόπο να παρεμποδίσουν τις κινήσεις του ιρανικού ναυτικού, ενώ δηλωτικό των νέων δεδομένων στην περιοχή είναι το ότι οι αρχές της Αιγύπτου (ήτοι το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο , που διαδέχθηκε τον Χόσνι Μουμπάρακ) επέτρεψαν τη διέλευση της ιρανικής ναυτικής μοίρας από τη Διώρυγα του Σουέζ, κάτι που δεν είχε ξανασυμβεί επί δεκαετίες μέχρι πέρσι. Υπενθυμίζεται ότι η Αίγυπτος βρίσκεται σε μία μακρά και ασαφή προεκλογική περίοδο για την ανάδειξη προέδρου (όπως και το Ιράν που διεξάγει βουλευτικές εκλογές τον Μάρτιο, στον απόηχο του πολέμου εξουσίας μεταξύ του αγιατολλάχ Χαμανεϊ και του προέδρου Αχμαντινετζάντ τους τελευταίους μήνες).

Επιπλέον, η Αίγυπτος ταλαντεύεται ανάμεσα στη διάθεσή της να μη θεωρείται πλέον «δεδομένη» και την όλο και μεγαλύτερη εξάρτησή της (σε συνθήκες ακραίας οικονομικής κρίσης) από τη βοήθεια των πετρελαιοπαραγωγών μοναρχιών (και μεγάλων περιφερειακών ανταγωνιστών του Ιράν) στον Περσικό Κόλπο. Ας συμπληρωθεί ότι το Κάιρο απειλείται επίσης με διακοπή της αμερικανικής βοήθειας (ύψους 1,3 τρις. ετησίως), σε αντίποινα για τις μαζικές διώξεις που έχουν ασκηθεί εναντίον δεκάδων αμερικανικών και άλλων μη κυβερνητικών οργανώσεων για «επέμβαση στα εσωτερικά της Αιγύπτου» - καθώς τα κατάλοιπα του καθεστώτος Μουμπάρακ αρέσκονται να αποδίδουν στην ξένη ανάμιξη την αναταραχή στη χώρα. Όσο για τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, τη μεγάλη νικήτρια των αιγυπτιακών βουλευτικών εκλογών, ζητά την ακύρωση των Συμφωνιών του Καμπ Ντέιβιντ με το Ισραήλ, σε περίπτωση διακοπής της αμερικανικής βοήθειας.